Sprawozdanie z IV Sprawozdawczego Krajowego Zjazdu Izby Architektów

IV Sprawozdawczy Krajowy Zjazd Izby Architektów odbył się w dniach 15 – 16 czerwca 2007 r. w siedzibie Krajowej Izby Architektów (Pałac Zamoyskich, ul. Foksal 2, Warszawa). Otwarcia Zjazdu i powitania przybyłych gości dokonał arch. Olgierd Dziekoński -p.o. Prezesa Krajowej Rady Izby Architektów.

Zjazd wybrał Prezydium w następującym składzie:

Przewodniczący: arch. Andrzej Sotkowski POOIA

Zastępcy:

• arch. Marek Czuryło WPOIA

• arch. Bożena Knotz–Beda - PKOIA

• arch. Sekretarz: Marek Perepeczo - ZPOIA

Członek: arch. Władysław Sadurski - LOOIA

IV SPRAWOZDAWCZY KRAJOWY ZJAZD IZBY ARCHITEKTÓW
WARSZAWA, 15 - 16 CZERWCA 2007 R.

SPRAWOZDANIE

IV Sprawozdawczy Krajowy Zjazd Izby Architektów odbył się w dniach 15 - 16 czerwca 2007 r. w siedzibie Krajowej Izby Architektów (Pałac Zamoyskich, ul. Foksal 2, Warszawa).
Otwarcia Zjazdu i powitania przybyłych gości dokonał arch. Olgierd Dziekoński - p.o. Prezesa Krajowej Rady Izby Architektów.

Zjazd wybrał Prezydium w następującym składzie:
Przewodniczący: arch. Andrzej Sotkowski POOIA ¹
Zastępcy:
arch. Marek Czuryło WPOIA
arch. Bożena Knotz-Beda - PKOIA
arch. Sekretarz: Marek Perepeczo - ZPOIA
Członek: arch. Władysław Sadurski - LOOIA

Zaproszenie na Zjazd przyjęli i głos zabrali następujący goście:
Elżbieta Janiszewska-Kuropatwa - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Budownictwa:
przekazała pozdrowienia od Pana Andrzeja Aumillera - Ministra Budownictwa.
Wskazała na najważniejsze zagadnienia, którym obecnie zajmuje się Ministerstwo Budownictwa, a które dotyczą środowiska architektów:

1. nowelizację ustawy o planowaniu zagospodarowaniu przestrzennym, która

   z założenia jest nowelizacją dyscyplinującą, główne działania związane

   z opracowywaniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

   z wydawaniem decyzji lokalizacyjnych;

2. projekt nowego prawa budowlanego, którego celem jest wprowadzenie ułatwień dla inwestorów w procesie inwestorskim oraz podwyższenie stopnia bezpieczeństwa w budownictwie;

3. wdrożenie dyrektyw europejskich;

4. prace nad nową ustawą samorządową: istotną zmianą w nowej ustawie Prawo budowlane jest przeniesienie kwestii uprawnień kwalifikacji zawodowych do ustawy o samorządzie zawodowym.

Minister E. Janiszewska-Kuropatwa zaproponowała, aby wszystkie izby objęte ustawą o samorządach zawodowych opracowały wspólny pogląd na temat zmian w ustawie o samorządach. Ponadto, podziękowała za współdziałanie przedstawicieli Izby Architektów w konsultacjach i dyskusjach dotyczących prac legislacyjnych.
Andrzej Urban - Z-ca Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego:
przekazał życzenia dobrej współpracy pomiędzy organami rządowymi a samorządem zawodowym architektów oraz owocnych obrad w czasie Zjazdu.
Prof. Zbigniew Grabowski - Prezes Krajowej Rady Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa:
zadeklarował w imieniu Izby Inżynierów Budownictwa chęć prowadzenia rozmów z Izbą Architektów w celu uzgodnienia wspólnego stanowiska wobec opracowywanych aktów prawnych. Odnosząc się do projektu ustawy Prawo Budowlane, zwrócił niespójności tego prawa z innymi aktami prawnymi. Podkreślił, że im lepszy system prawny zapewnią samorządy zawodowe swoim członkom, tym lepsze warunki uzyskają oni dla realizacji inwestycji czekających Państwo Polskie w latach 2007 - 2013.
Jacek Sztechman - Wiceprezes Krajowej Rady Izby Urbanistów:
Stwierdził, iż Izba Urbanistów w obecnej kadencji skupiła się przede wszystkim na poprawie i nawiązaniu współpracy z samorządami, organizacjami i instytucjami pokrewnymi. Wyraził nadzieję, iż wspólną pracą uda się wypracować prawo spójne, konkretne, realne, skuteczne i działające dla poprawy ładu przestrzennego.
David Falla - Wiceprezes RIBA ds. międzynarodowych:
omówił działalność międzynarodową RIBA. Poinformował, że RIBA zrzesza 5000 członków działających poza Wielką Brytanią, w stu krajach na świecie (przy czym celem jest podwojenie tej liczby w ciągu następnych 5-lat). Podkreślił, że w ramach działalności międzynarodowej Polska jest jednym z ważnych krajów. W szczególności RIBA stara się współpracować z innymi organizacjami w zakresie CPD, również w zakresie zmian klimatycznych i rozwoju instytucjonalnego.
Jerzy Grochulski - Prezes Stowarzyszenia Architektów RP:
podkreślił, iż SARP również uczestniczy w debacie na temat opracowywania aktów prawnych, jak ustawa Prawo Budowlane i ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W imieniu SARP złożył deklarację daleko i możliwie głębokiej współpracy na tym polu. Odniósł się także do opracowywanej obecnie Polskiej Polityki Architektonicznej, która jest jedną z podstawowych regulacji dotyczących całości zagadnień inwestycyjnych, twórczości architektonicznej i procesu realizacyjnego. W imieniu Stowarzyszenia, zaprosił Izbę Architektów do udziału w seminarium, planowanym na początek października 2007 r. nt. polityki architektonicznej oraz do czynnego udziału w pracach nad tym dokumentem.
Ewa Przestaszewska-Porębska - redaktor naczelna Architektura Murator:
złożyła życzenia, aby środowisko architektów konsolidowało się wokół Izby Architektów i aby miała ona szansę przetrwać w jak najlepszym kształcie przenosząc wszystkie nadzieje, które są z nią związane na realną rzeczywistość.

Wystąpienia merytoryczne, zgodnie z porządkiem, przedstawione podczas Zjazdu w pierwszym dniu, dotyczyły:

1. Postępowania Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) oraz struktury Izby Architektów, arch. Andrzej Kasprzak, Przewodniczący Krajowej Komisji Rewizyjnej: przypomniał, iż tegoroczny Zjazd podejmuje tematy postępowania prowadzonego przeciw Izbie Architektów przez UOKiK oraz struktury organizacyjnej Izby zgodnie z wnioskiem Krajowej Komisji Rewizyjnej. KKR wnioskowała o merytoryczny charakter Zjazdu, tak aby delegaci mogli dać legitymację Krajowej Radzie IA do dalszych działań w ramach postępowania antymonopolowego. A. Kasprzak zaproponował także, aby Zjazd wyraził swoje stanowisko w sprawie osobowości prawnej, poprzez potwierdzenie zapisów Statutu IA lub przyjęcie odmiennych rozwiązań. W kwestii osobowości prawnej przypomniał także, jako członek komitetu organizacyjnego Izby Architektów, iż zamysłem twórców ustawy samorządowej było przyznanie osobowości prawnej Izbie jako całemu samorządowi zawodowemu.

2. Funkcjonowania Kodeksu Etyki Zawodu Architekta: w wystąpieniu, arch. Sławomir Żak - Wiceprezes KRIA - odniósł się do problemu realizacji zapisu Reguły 4.7. KEZA oraz refleksji wynikających ze zorganizowanej przez KRIA i DS ORIA konferencji "Etyka - Architektura - Prawo". Jako rezultat konferencji oraz pracy zespołu ds. KEZA, S. Żak wskazał propozycje zmiany brzmienia Reguły 4.7. KEZA, w pięciu wariantach:

   1. Zmiana brzmienia Reguły 4.7. KEZA na następujący: "Architekci przystępując do konkursu lub przetargu kierują się dbałością o zachowanie niezbędnych warunków do realizacji zamówionego utworu na należytym poziomie";

   2. Zmiana brzmienia Reguły 4.7. KEZA na następujący: "Architekci przystępując do konkursu lub przetargu kierują się dbałością o zachowanie niezbędnych warunków do realizacji zamówionego utworu na poziomie zgodnym z obowiązującymi standardami";

oraz ewentualnie:

3. Zawieszenie Reguły 4.7

4. Wykreślenie Reguły 4.7

5. Pozostawienie Reguły 4.7 bez zmian.

Przeprowadzona dyskusja oraz wnioski zgłaszane przez delegatów, pozwoliły na przyjęcie Uchwały Zjazdu, zmieniającej brzmienie Reguły 4.7.

3. Możliwości funkcjonowania organów Izby Architektów w świetle dotychczasowych doświadczeń - arch. Olgierd Dziekoński, p.o. Prezesa Krajowej Rady Izby Architektów.

   Wystąpienie składało się z dwóch części: w pierwszej przedstawił punkt widzenia Krajowej Rady Izby na strukturę organizacyjną samorządu zawodowego architektów, w drugiej przedstawił komentarz ze strony uczestnika i obserwatora funkcjonowania organów Krajowej Izby oraz całości samorządu zawodowego.

   Odnosząc się do kwestii osobowości prawnej Izb Okręgowych, przypomniał, iż tę kwestię można odczytywać zarówno w kategoriach prawnych jak i poprzez praktykę funkcjonowania i zarządzania samorządem. Wyraził pogląd Krajowej Rady Izby Architektów, zgodnie z którym Izba jest traktowana jako jednolity podmiot prawny, który może być podzielony i zdaniem KRIA jest podzielony w świetle ustawy na pewne oddziały, które mają charakter Izb Okręgowych. Taka konstrukcja Izby, która jest określona ustawą zakłada, że Izba jest jednością prawną. Niemniej, w ramach tak widzianej jedności prawnej istnieje obowiązek dekoncentracji (nie decentralizacji), władzy i zarządzania na poziom Izb Okręgowych oraz w odniesieniu do organów Izby. Z faktem dekoncentracji władzy wiąże się również kwestia dekoncentracji budżetu na rzecz budżetów Izb Okręgowych. Podkreślił, iż niecelowe i niewłaściwe jest dzielenie Izby. Krajowa Rada IA stoi na stanowisku, że Izba jest jednością prawną i jest wielością organizacyjną i jest w gruncie rzeczy jednością finansową z wydzielonymi fragmentami.

   W drugiej części wystąpienia wskazał, iż miał możliwość obserwowania struktur samorządów zawodowych architektów w innych krajach europejskich. Obserwacja ta pozwala na stwierdzenie, iż struktury te są niezwykle zróżnicowane. Polsce bliski jest model brytyjski, w którym odpowiednikiem Architects Registration Board jest Izba Architektów, uzupełnianej przez Królewski Instytut Architektury, którego odpowiednikiem jest SARP.

   O. Dziekoński poinformował także, iż Izba Architektów powołała zespół, którego zadaniem będzie wypracowanie, wspólnie z Izbą Inżynierów Budownictwa, poglądu na zmiany w ustawie samorządowej.

   Wskazał także, że właściwe jest - w przypadku, gdyby Zjazd uznał za stosowne wprowadzenie zmian w fundamentalnych regulacjach IA - wyłonienie grupy roboczej, która w sposób obiektywny mogłaby przygotować propozycje i kierunku zmian. Grupa taka mogłaby na następnym Zjeździe mogłaby złożyć sprawozdanie z przebiegu prac.

   O. Dziekoński zdefiniował także podstawowe wyzwania samorządu zawodowego architektów:

   • konkurencja przestrzeni europejskiej (np. 5000 architektów brytyjskich pracuje poza granicami Wielkiej Brytanii, na co uwagę zwrócił w swoim wystąpieniu David Falla). Środkami do podnoszenie konkurencyjności polskich architektów są: doskonalenie profesjonalizmu członków Izby oraz lepszy marketing,

   • zdolność oddziaływania Izby Architektów na sposób widzenia architektury przez inwestorów, w szczególności reprezentujących instytucje publiczne poprzez: doskonalenie prawa, wypracowanie zestawu pozacenowych kryteriów wyboru oferty, realizację Karty Lipskiej.

Ponadto, istotna wydaje się być zmiana ustawy samorządowej tak, aby Sekretarze Izby Architektów były osobami zatrudnianymi przez samorząd i aby funkcja ta nie pochodziła z wyboru (O. Dziekoński podkreślił, iż jest to jego własny pogląd). Do ustalenia pozostaje też istotna kwestia diet i zwrotu kosztów.
Dodatkowym wyzwaniem dla Izby Architektów jest zadbanie o aktywne uczestnictwo osób wybranych do gremiów w pracach tych gremiów (do rozstrzygnięcia pozostaje kwestia ewentualnych sankcji za brak aktywnego udziału).

4. Kształcenia ustawicznego w Wielkiej Brytanii: Wystąpienie Pani Joni Tyler, Szefowej Programu Kształcenia Ustawicznego (CPD) RIBA: J. Tyler podsumowała spotkanie z Zespołem KRIA ds. kształcenia ustawicznego architektów, które odbyło się w trakcie Zjazdu. Podkreśliła, iż Zespół KRIA w trakcie swojej pracy opracował wnioski, podobne do założeń leżących u podstaw systemu CPD RIBA. J. Tyler omówiła także funkcjonowanie brytyjskiego systemu CPD, który jest obecnie obowiązkowy dla członków RIBA. System ten opracowywany był przez ok. 10 lat. RIBA powołała osobne biuro, którego zadaniem jest koordynowanie systemu CPD, szkolenia zaś są organizowane przez podmioty zewnętrzne. Od architektów wymaga się odbycia min. 35 godzin szkolenia rocznie (przy czym mogą to kształcenie realizowane w systemie formalnym i nieformalnym). RIBA opracowała zestaw 31 kluczowych zagadnień - obowiązkowe jest odbycie szkoleń w ich zakresie w ciągu 5 lat. Efektywność systemu RIBA jest badana, poprzez monitorowanie ok. 5% członków RIBA każdego roku. Ceny szkoleń są uzależnione od ich zaawansowania i długości i zwykle oscylują wokół kwoty 50 funtów.

5. Tworzeniu systemu kształcenia ustawicznego architektów w Izbie Architektów - arch. Mariusz Szabłowski, członek Zespołu KRIA ds. kształcenia ustawicznego architektów. Podsumował on prace Zespołu. Wskazał, iż wymóg realizacji programu kształcenia ustawicznego wynika z nakazu korporacyjnego (Statut IA, Uchwała KRIA), nakazu etycznego (KEZA) i nakazu prawnego (zarówno prawo krajowe, jaki prawo UE). Przytoczył także wyniki ankiety przeprowadzonej przez Zespół, dotyczącej realizacji wymogu kształcenia przez członków IA, która dała podstawy do opracowywania założeń systemu, spójnego dla całej IA. Ankieta pozwoliła na uzyskanie następujących opinii nt. przeprowadzonych w OIA szkoleń:

   1. OIA chętnie skorzystają z "ogólnokrajowego" programu szkoleń z możliwością zapraszania poszczególnych prelegentów.

   2. Oczekiwania członków IA skierowane są raczej na szkolenia tematyczne, bez udziału konkretnych firm czy prezentacji produktów.

   3. Dotychczasowej zainteresowanie szkoleniami jest niewielkie. Na ogół uczestniczą w nich te same osoby.

   4. Członkowie IA uczestniczący w szkoleniach w większości przypadków wskazują na konieczność organizacji szkoleń istotnych dla podnoszenia ich kwalifikacji zawodowych i szkoleń, które pozwolą im pokonać bariery formalno-prawne z jakimi spotykają się na co dzień podczas procedur administracyjnych w organach administracji publicznej.

Zespół KRIA ds. kształcenia ustawicznego, jako wynik swojej dotychczasowej pracy, przedstawiła Zjazdowi propozycję stanowiska ws. kształcenia ustawicznego, zobowiązującego członków IA do podnoszenia kwalifikacji i KRIA do opracowania właściwej struktury organizacyjnej dla opracowania, wdrożenia i rozwijania systemu ustawicznego podnoszenia poziomu kwalifikacji zawodowych ogółu członków Izby Architektów.
W wyniku dyskusji przeprowadzonej w czasie Zjazdu, IV SKZIA przyjął Stanowisko ws. kształcenia ustawicznego architektów.

W dyskusji na temat wystąpień merytorycznych w pierwszym dniu Zjazdu udział wzięli: Janusz Jaworski (MAOIA), Waldemar Jasiewicz (KRIA i PDOIA), Wojciech Gęsiak (MAOIA), Borysław Czarakcziew (MPOIA), Sławomir Żak (KRIA i DSOIA), Henryk Witowski (OPOIA), Piotr Fokczyński (DSOIA), Marek Tarko (MPOIA), Maria Jankowska-Olbratowska (KROZ i KPOIA), Jacek Bruzda (MPOIA), Jacek Janiec (LOOIA), Andrzej Paszkiewicz (DSOIA), Dariusz Anusiewicz (KRIA i SWOIA), Sławomir Lener (ZPOIA), Antoni Beill (MAOIA), Jolanta Hadyńska-Kaszuba (LUOIA), Roman Wieszczek (LOOIA), Anna Serafin (MPOIA), Andrzej Pawłowski (PKOIA), Marek Mikos (KRIA i MAOIA), Władysław Sadurski (LBOIA), Piotr Gadomski (WMOIA), Leszek Kołacz (MAOIA), Andrzej Ryba (MAOIA), Andrzej Zwierzchowski (KRIA i DSOIA), Zbigniew Kawecki (KKK i KPOIA), Olgierd Dziekoński (KRIA i MAOIA), Paweł Kobylański (WPOIA), Magdalena Bieńkuńska.

W drugim dniu Zjazdu, zgodnie z porządkiem obrad, sprawozdania z działalności Krajowej Rady Izby Architektów wraz z informacją Skarbnika KRIA ws. wykonania budżetu, Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej, Krajowego Sądu Dyscyplinarnego, Krajowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej oraz Krajowej Komisji Rewizyjnej. W konkluzji, Krajowa Komisja Rewizyjna nie przedstawiła wniosku o udzielenie absolutorium KRIA. Dyskusja nad udzieleniem absolutorium KRIA skupiła się wokół nakładu pracy, koniecznego do poświęcenia samorządowi zawodowemu i równomierności obciążenia pracą pomiędzy członkami KRIA.
Ponadto, dyskusja dotyczyła szczególnie propozycji wdrożenia nowego systemu finansowania IA. W tej sprawie arch. Marek Mikos - Skarbnik Krajowej Rady Izby Architektów, przestawił główne założenia nowego systemu i proponowane kierunki zmian, wynikające z analizy sytuacji finansowej poszczególnych Izb oraz dyskusji przeprowadzonych dotąd w ramach Konwentów Przewodniczących ORIA. Główne wątki dyskusji dotyczyły uzasadnienia wzrostu kosztów generowanych przez organy Krajowej Izby Architektów, formy zwrotu zaproponowanej alokacji środków z OIA do KIA, wysokości deficytu KIA.
Jako wynik dyskusji nad budżetem Krajowej Izby Architektów oraz założeniami nowego systemu finansowania, Zjazd podjął uchwały ws.: wysokości składki, wysokości innych niż składka członkowska opłata na rzecz samorządu zawodowego; założeń do budżetu na rok 2008, zasad podziału składki oraz budżetu na rok 2007.

W dyskusji w drugim dniu obrad udział wzięli: Borysław Czarakcziew (MPOIA), Marek Mikos (KRIA i MAOIA), Waldemar Jasiewicz (KRIA i PDOIA), Ludmiła Magdańska (KPOIA), Jerzy Kuźmienko (KKK i MAOIA), Izabela Klimaszewska (KRIA i WPOIA), Leszek Kołacz (MAOIA), Marek Tarko (MPOIA), Sławomir Żak (KRIA i DSOIA), Piotr Fokczyński (DSOIA), Andrzej Pawłowski (PKOIA), Andrzej Ryba (MAOIA), Piotr Gadomski (WMOIA), Andrzej Kaliszewski (KRIA i MAOIA), Krystyna Łyczakowska (MPOIA), Marek Czuryło (WPOIA), Henryk Witowski (OPOIA), Piotr Sembrat (KSD i MAOIA), Jacek Janiec (LOOIA), Andrzej Gruda (KSD i POOIA), Maria Jankowska-Olbratowska (KROZ i KPOIA), Janusz Jaworski (MAOIA), Dariusz Anisiewicz (KRIA i SWOIA), Wojciech Buczyński (LOOIA), Jan Kempa (MAOIA), Piotr Kobylański (WPOIA), Antoni Domicz (OPOIA).

Ustalenia IV Sprawozdawczego Krajowego Zjazdu Izby Architektów:

1. Krajowa Rada Izby Architektów uzyskała absolutorium.

2. W wyniku wyborów uzupełniających do Krajowej Komisji Rewizyjnej skład KKR został uzupełniony o arch. Wojciecha Gęsiaka (MA OIA) i arch. Leszka Kołacza (MA OIA).

3. Wybory uzupełniające do Krajowego Sądu Dyscyplinarnego zakończyły się powiększeniem składu KSD o arch. Wojciecha Jarząbka (DS OIA).

4. Podjęto uchwały ws.: udzielenia absolutorium KRIA, wysokości składki, wysokości innych niż składka opłata na rzecz samorządu zawodowego, założeń do budżetu na 2008 r., zasad podziału składki, uchylenia uchwały nr 1 I Sprawozdawczego Krajowego Zjazdu Izby Architektów w sprawie wypłat diet, stanowiska ws. ustawy Prawo budowlane, przyjęcia budżetu na 2007 r., zmiany Reguły 4.7. KEZA oraz Stanowisko ws. kształcenia ustawicznego architektów.

    

   Objaśnienia skrótów: POOIA - Pomorska Okręgowa Izba Architektów, WPOIA - Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów, PKOIA - Podkarpacka Okręgowa Izba Architektów, ZPOIA - Zachodniopomorska Okręgowa Izba Architektów, LOOIA - Łódzka Okręgowa Izba Architektów, DSOIA - Dolnośląska Okręgowa Izba Architektów, MAOIA - Mazowiecka Okręgowa Izba Architektów, LBOIA - Lubelska Okręgowa Izba Architektów, LUOIA - Lubuska Okręgowa Izba Architektów, PDOIA - Podlaska Okręgowa Izba Architektów, SWOIA - Świętokrzyska Okręgowa Izba Architektów, WMOIA - Warmińsko-Mazurska Okręgowa Izba Architektów, KRIA - Krajowa Rada Izby Architektów, ORIA - Okręgowa Rada Izby Architektów, KROZ - Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej, KKK - Krajowa Komisja Kwalifikacyjna, KSD - Krajowy Sąd Dyscyplinarny, KEZA - Kodeks Etyki Zawodu Architekta, RIBA - Królewski Instytut Architektów Brytyjskich.