Sejm uchwalił 25 czerwca 2010 roku nowelizację Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Głównym założeniem przygotowanej przez rząd nowelizacji jest przyspieszenie procedury tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz sprawne przeprowadzanie procesów inwestycyjnych.
Najistotniejsze zmiany objęły reguły i tryb sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Zgodnie z nowymi zasadami, miejscowy plan będzie tworzony również dla terenów zamkniętych, ale tylko tych, które zostaną konkretnie określone przez ministra właściwego ds. transportu. Zmiana dotyczy art. 14 ust. 6 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: Ustawa). Ponadto, do kategorii terenów zamkniętych, wskazanych przez ministra właściwego ds. transportu, nie będzie miał zastosowania art. 4 ust. 3 Ustawy (dodano art. 4 ust. 4 Ustawy). Oznacza to, iż dla tych terenów miejscowy plan będzie zawierał takie same ustalenia, co dla innych terenów nim objętych.
Zmianie uległy również przepisy dotyczące ogłoszenia i wyłożenia projektu studium do publicznego wglądu. Ogłoszenie o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu, po nowelizacji Ustawy, będzie dokonywane na okres co najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia. Natomiast minimalny okres wyłożenia projektu studium do publicznego wglądu i dyskusji publicznej nad tym projektem został skrócony z 30 do 21 dni. Tryb rozpatrzenia wniosków został znacznie przyspieszony. Dodatkowo projekt studium będzie publikowany na stronie internetowej urzędu gminy. Oznacza to poszerzenie kanałów komunikacji publicznej i zwiększenie dostępności do opracowanych projektów.
Uchwalono również nowe zasady sporządzania miejscowego planu, w wyniku czego rozszerzono brzmienie art. 15 ust. 2 pkt 6 Ustawy. Według nowych procedur miejscowy plan będzie musiał zawierać zasady kształtowania zabudowy i wskaźniki zagospodarowania terenu, maksymalną i minimalną intensywność zabudowy, jako wskaźnik powierzchni całkowitej zabudowy w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej, minimalny udział procentowy powierzchni biologicznie czynnej w odniesieniu do powierzchni działki budowlanej, maksymalną wysokość zabudowy, minimalną liczbę miejsc do parkowania i sposób ich realizacji oraz linie zabudowy i gabaryty obiektów. Dotychczas było wymagane jedynie określenie parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linii zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy. Nowelizacji przewiduje również, że w miejscowym planie, sporządzanym przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, będą określane, w zależności od potrzeb, granice terenów rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym (dodano art. 15 ust. 3 pkt 4a Ustawy) oraz ponadlokalnym. W odniesieniu do inwestycji ponadlokalnych określenie granic dotyczy inwestycji umieszczonych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub w ostatecznych decyzjach o lokalizacji drogi krajowej, wojewódzkiej, powiatowej, jak również linii kolejowej o znaczeniu państwowym, lotnisk przeznaczonych do użytku publicznego, terminalu i innych przedsięwzięć inwestycyjnych podejmowanych w związku z Euro 2012 (dodano art. 15 ust. 3 pkt 4b Ustawy).
Nowelizacja Ustawy wprowadziła punkt 7, 8, 9 i 10 do art. 15 ust. 3. W wyniku tego działania legislacyjnego zakres miejscowego planu, w zależności od potrzeb, zwiększono o dodatkowe wytyczne. Wymagane jest określenie granic terenów zamkniętych i granic stref ochronnych terenów zamkniętych (pkt 7), a także określenie sposobu usytuowania obiektów budowlanych w stosunku do dróg i innych terenów publicznie dostępnych oraz do granic przyległych nieruchomości, kolorystykę obiektów budowlanych oraz pokrycia dachów (pkt 8). Punkt 9 wskazuje na określenie w miejscowym planie, w zależności od potrzeb, zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane. Natomiast pkt 10 stanowi, iż w zależności od potrzeb w planie miejscowym określa się minimalną powierzchnię nowo wydzielonych działek budowlanych.
Nowelizacja ustawy zakłada większą swobodę regulacji w planie miejscowym poprzez ustalenie, iż plan ten nie może naruszać ustaleń studium (art. 20 ust. 1 Ustawy po nowelizacji). Zadanie polegające na sprawdzeniu tego stanowiska należy do rady gminy. Rodzaj podmiotów sprawdzających wymagania ustawowe nie zmienił się. Konwersji uległy jedynie kwestie przedmiotowe. Do tej pory plan musiał być zgodny z ustaleniami studium.
Kolejna istotna zmiana to zwiększenie ilości opinii uzyskiwanych w procesie tworzenia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, między innymi o opinię właściwych organów administracji geologicznej, Prezesa UKE, właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska oraz właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
Uchwalony projekt nowelizacji Ustawy zakłada jednocześnie zmniejszenie zakresu uzgodnień z wojewódzkim konserwatorem zabytków, który to po wejściu w życie przyjętych zmian będzie uzgadniał projekt miejscowego planu w zakresie dotyczącym kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu. Dotychczas wojewódzki konserwator zabytków mógł precyzować swoje spostrzeżenia i uwagi do całego planu.
Przeprowadzone zmiany Ustawy dotyczyły także terminów odnoszących się do przedstawienia opinii i dokonania uzgodnień. Termin na przedstawienie opinii albo dokonanie uzgodnień do miejscowego planu, po wejściu uchwalonych zmian, będzie nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 30 dni od dnia udostępnienia projektu studium albo projektu planu miejscowego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko (art. 25 ust. 1 Ustawy po nowelizacji). Ustawodawca wprowadził możliwość przedłużenia tego terminu w uzasadnionych przypadkach (dodano art. 25 ust. 1a).
Ustawodawca zmienił również art. 29 ust. 1 Ustawy w ten sposób, że uchwała rady gminy w sprawie uchwalenia planu miejscowego obowiązuje od dnia wejścia w życie w niej określonego, jednak nie wcześniej niż po upływie 14 a nie jak to było uprzedni 30 dni od dnia ogłoszenia w dzienniku urzędowym województwa.
Uchwalone zmiany są jak najbardziej konieczne ze względu na gwałtowny rozwój procesów inwestycyjnych, zarówno publicznych jak i prywatnych w Polsce. Wzrost zapotrzebowania na tereny inwestycyjne przez przedsiębiorców oraz organy publiczne, generuje konieczność skoordynowania, obowiązkowych formalności prawnych z szybkim uruchamianiem planowanych inwestycji. Wprowadzone rozwiązania w Ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mają w tej sferze przynieść pozytywne efekty w postaci uproszczenia i skrócenia wymaganych prawem procedur. Jednak czy ten kierunek zmian był skuteczny i czy przyniesie zakładany efekt, okaże się w praktycznych działaniach podejmowanych przez podmioty publiczne jak i prywatnych przedsiębiorców.
Jędrzej Jażdżyk prawnik kancelarii Skoczyński Wachowiak Strykowski Kancelaria Prawna spółka komandytowa
