Od redaktora: Tuż przed oddaniem tego numeru „Architektury-murator” do druku zakończył się drugi Światowy Festiwal Architektury w Barcelonie. Przebiegał pod znakiem kryzysu – przysłano mniej niż 600 prac, a sale wykładowe nieomal świeciły pustkami. Kilka zgłoszonych przez polskie zespoły projektów nie odniosło, niestety, sukcesu. W jaki sposób kryzys 2009 roku zaznaczył się w Polsce? Na to pytanie, w przyszłym numerze, postara się odpowiedzieć Grzegorz Piątek. W ostatnim tegorocznym wydaniu „Architektury-murator” prezentujemy architektoniczne kostiumy; warto zauważyć, że bal w Nowym Jorku, do którego nawiązaliśmy, organizując Noc Tańczących Budynków, także odbył się w czasach kryzysu. I potem – nastąpił znaczący boom w światowej architekturze. Czego wszystkim Czytelnikom, z okazji nadchodzącego Nowego Roku, życzymy. Ewa P. Porębska
JUBILEUSZ
Kostium architektoniczny – fotoreportaż z balu na piętnastolecie „Architektury-murator”
Architekci, którzy przybyli na Noc Tańczących Budynków – bal z okazji piętnastolecia naszego miesięcznika – przebrali się za własne realizacje. W tym numerze prezentujemy najciekawsze naszym zdaniem kostiumy, budynki, do których nawiązywały i fotoreportaż z jubileuszu. Pokazujemy także dwa wydarzenia z lat trzydziestych ubiegłego wieku, które zainspirowały nas do zorganizowania balu kostiumowego: warszawski bal Młodej Architektury i nowojorską Fantazję w płomieniach i srebrze.
INFORUM
Efekt Sopot
Ci, którzy nie odwiedzali Sopotu przez ostatnie dwa sezony będą zaskoczeni. W rejonie dolnego odcinka ulicy Bohaterów Monte Cassino prowadzona jest gruntowna przebudowa. Inwestycje cechuje bezprecedensowy w historii kurortu rozmach.
Autor tekstu: Agnieszka Rasmus-Zgorzelska, zdjęcie: Agnieszka Rasmus-Zgorzelska
PREZENTACJE
Dom Bezpieczny
(autorzy: KWK Promes Robert Konieczny)
W domu, zbudowanym w podwarszawskiej, jeszcze w niewielkim stopniu zabudowanej wsi, na skraju płaskiej łąki inwestor chciał czuć się maksymalnie bezpiecznie, a architekt, znany z perfekcyjnie spójnych, skrojonych na miarę projektów potraktował potrzebę klienta z całą powagą. Fragmenty ścian są ruchome – kiedy dom otwiera się na ogród, boczne ściany przesuwają się w kierunku zewnętrznego ogrodzenia, tworząc plac przedwejściowy, na którym każdy gość zostanie zatrzymany, dopóki domownicy nie upewnią się, z kim mają do czynienia. Całkowicie przeszkloną elewację ogrodową, zamyka duża stalowa roleta, podobna w działaniu do wrót garażowych, wykonana przez firmę, która na co dzień pracuje dla wojska, lotnictwa i NASA.
Autor tekstu: Grzegorz Piątek zdjęcie: Aleksander Rutkowski
TECHNIKA
Architektura poprzez technikę. Duński Teatr Królewski w Kopenhadze
(autor: Lundgaard & Tranberg Arkitekter A/S)
W dziale Technika prezentujemy najnowsze, znaczące realizacje architektoniczne powstałe dzięki wykorzystaniu współczesnych zdobyczy techniki i inżynierii. W grudniu – nowy gmach Duńskiego Teatru Królewskiego zbudowany na terenach portowych w sąsiedztwie znanych realizacji ostatnich lat – Biblioteki Królewskiej i Opery. Mur z charakterystycznej dla duńskiego budownictwa cegły elewacyjnej nawiązuje do historycznej zabudowy składów portowych. Różnorodność odcieni i barw oraz nieregularną fakturę cegły uzyskano tradycyjnymi środkami stosowanymi przy jej wypalaniu – z wykorzystaniem węgla i wody.
Autor tekstu: Maciej Lewandowski, na podstawie materiałów od biura Lundgaard & Tranberg Arkitekter A/S I firmy Peri, zdjęcie: Jens M. Lindhe
OKŁADKA
Jerzy Porębski, z wykorzystaniem zdjęcia Konrada Kalbarczyka, przedstawiającego architektów Natalię Paszkowską w stroju inspirowanym własnym projektem pawilonu na Expo 2010 w Szanghaju oraz Marcina Mostafę w nakryciu głowy inspirowanym własnym projektem Służewieckiego Domu Kultury w Warszawie.
Przekrój – na marginesie architektury
Salon z kontenerów – w dawnych dublińskich dokach powstanie plac miejski, którego przestrzeń wytyczą ściany z kontenerów
Nowe stare muzeum – zrujnowane i opuszczone od czasów II wojny światowej berlińskie Neues Museum zostało otwarte dla zwiedzających
O polskiej architekturze zagranicą – zagraniczne magazyny piszą o naszej architekturze i dizajnie
Nasze srebrne okładki – cykl okładek „Architektury-murator” po raz kolejny nagrodzono Srebrną Chimerą
INFORUM — rozmowa, informacja, krytyka
Kalendarium
Wydarzenia architektoniczne w kraju i na świecie
Śląska ofensywa
Śląskie Dni Architektury to konkursy na najlepsze realizacje Górnego Śląska, wykłady i wystawy. Podczas tej edycji imprezy zastanawiano się, czym jest śląska szkoła architektury i czy to już obowiązujący styl.
Efekt Sopot
Ci, którzy nie odwiedzali Sopotu przez ostatnie dwa sezony będą zaskoczeni. W rejonie dolnego odcinka ulicy Bohaterów Monte Cassino prowadzona jest gruntowna przebudowa. Inwestycje cechuje bezprecedensowy w historii kurortu rozmach.
Estetyka i technika w architekturze przemysłowej – recenzja
Autorzy książki, Magdalena Baborska-Narożny i Marcin Brzezicki, adiunkci w Zakładzie Architektury Budowli Przemysłowych WA PWr, udowadniają, że przy odpowiedniej determinacji zdolny architekt jest w stanie wyjść poza sztampę „opakowania technologii”, a ograniczenia stawiane przez architekturę przemysłową mogą prowadzić do interesujących form.
Architektura (i film) w służbie ideologii
Związki między architekturą i ideologią od lat pozostają w sferze zainteresowań teoretyków architektury, historyków sztuki, kuratorów wystaw i artystów różnych dziedzin. Z tym trudnym i wieloaspektowym tematem od niedawna mierzą się też filmowcy. Jak pokazuje przykład „Porwania Europy”, którego premiera odbyła się w październiku – z różnym skutkiem.
Urbanistyka w ciekawych czasach – III Kongres Urbanistyki Polskiej
III Kongres Urbanistyki Polskiej przypominał bardziej konferencję naukową, skupiającą wąską grupę naukowców, niż publiczne forum. Można się zastanawiać, czy taka formuła debaty jest wystarczająca w czasach demokratyzacji i liberalizacji planowania, ale też coraz silniejszych nacisków ze strony polityków.
Modernizm od Gdyni do Nigerii
Po raz drugi odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa Modernizm w Europie – modernizm w Gdyni. W tym roku przedstawiono mniej prac syntetycznych, za to wielu badaczy poświęciło uwagę zjawiskom lokalnym, często prawie nieznanym.
FELIETON: Monika Piątkowska – Koguty i kury
Mimo iż osiedle zaprojektowano jako wielkomiejską, wspólną przestrzeń, mimo że wieżowe ucinały perspektywę, my, jego mieszkańcy, żyliśmy w nim jak na reymontowskiej wsi. A raczej wsiach, bo wbrew zamierzeniom architektów osiedle właściwie się nie zintegrowało: ci z puchatków (tak nazywało się klockowate bloki pośrodku osiedla), choć też wietrzyli pierzyny, pozostali „tymi z puchatków”, obcymi, ba, nawet o mieszkańcach sąsiedniego bloku nie mówiliśmy „nasi”. W wiejskiej społeczności, jak w teatralnej trupie, są pewne wyznaczone przez tradycję role, które ktoś musi zagrać. Owe role to na przykład „wariat”, „najpiękniejsza”, „znachor” czy „chuligan” – one definiowały granicę wsi, a u nas każdy blok miał swoją „najpiękniejszą”, bo każdy blok był jakby odrębnym bytem.
JUBILEUSZ
Kostium architektoniczny – fotoreportaż z balu na piętnastolecie „Architektury-murator”
Architekci, którzy przybyli na Noc Tańczących Budynków – bal z okazji piętnastolecia naszego miesięcznika – przebrali się za własne realizacje. Jury złożone z publicystów „Architektury” nagrodziło najlepiej przebranych uczestników. W tym numerze prezentujemy najciekawsze naszym zdaniem kostiumy, realizacje, do których nawiązywały, a także fotoreportaż z jubileuszu.
PREZENTACJE
Ambasada Niemiec w Warszawie
(autor: architekt Holger Kleine (projektant generalny))
Ambasada Wielkiej Brytanii w Warszawie
(autorzy: Tony Fretton Architects)
Dom Bezpieczny
(autorzy: KWK Promes Robert Konieczny)
Zespół mieszkaniowy Fountain na warszawskim Wilanowie
(autorzy: Hermanowicz Rewski Architekci sp. j., architekci Wojciech Hermanowicz, Błażej Hermanowicz, Stanisław Rewski, Mariusz Fidura, Jakub Wiśniewski)
WNĘTRZA
Biuro domu mediowego MediaOn w Warszawie
(autor: architekt Maciek Tarchalski)
WZORNIK
Oświetlenie
KOLUMNY STUDENCKIE
Jak się studiuje w IAAC-u
TECHNIKA
Duński Teatr Królewski w Kopenhadze
(autor: Lundgaard & Tranberg Arkitekter A/S)
Przybornik – nowe produkty i technologie dla architektów
NA RYNKU
Architektura w dobie cyfrowej
UDZIAŁ WZIĘLI
Biogramy autorów realizacji prezentowanych w numerze 12/2009
Projekt okładki: Jerzy Porębski, z wykorzystaniem zdjęcia Konrada Kalbarczyka
Opieka artystyczna: Jerzy Porębski